Bu yazı Kropotkin'in Anarşist Ahlak kitabında denilenlerden anladığımın bir özetidir birnevi benim gözümden kitabın özeti.

Ahlak nedir?

Toplum genelinde ahlak dediğimiz şey felsefeyle kutsanmış skolastik düsünceden pek de fazlası değil. Bundan bin yıl öncesine bakarsak -yani sağ omuzumuzda melek sol omuzumuzda şeytan olduğuna ve bu ikisinin tartıştığı ve meleği haklı çıkarırsak iyi şeytanı haklı çıkarırsak kötü olduğumuza inanılan zamanlara- ahlakın şu ankinden pek de faklı olmadığını görürüz. Günümüzde de durum bundan pek de farklı sayılmaz sadece şeytana ve meleğe farklı isimler atfediyoruz ardından da insanlara "erdemli" ve "kokuşmuş" diyoruz iyi ve kötü diyeceğimiz yerde. Oysaki eylemlerimizin temeline bakarsak göreceğimiz şey şudur ki biz eylemlerimizi, gerçekleştirmek bizi iyi hissettirdiği için gerçeklleştiriyoruz. Yani her ne kadar sonuçları toplum için faklı dahi olsa sokaktaki evsiz bir çocuğun montunu yırtan biri ve o çocuğa yeni bir mont alan kişi aynı motivasyonla hareket eder. Bahsi geçen şahıslardan biri bunu yaptığında iyi hissedeceğinden yaparken diğer diğeri de tam olarak aynı nedenden yapar aradaki tek fark -toplum için olan sonuçlarını göz ardı ettiğimiz takdirde- bu iki şahısın farklı şeyler sonucunda iyi hissetmesidir.

Peki insanlar doğası gereği onu iyi hissettirecek olan şeyi yaptığından mütevellit Ahlak yok mudur? Anlattıklarımdan ötürü ahlakın olmadığını hatta olamayacağı düşüncesine kapılmak bir papazın meleğini kaybetmesinden pek de farklı değildir. Sonucunda her ne kadar bir kimse doğası gereği dahi olsa iyi hissetme amacıyla bana zarar verecekse onlara karşın kötü duygular beslemek de benim doğamın bir parçası değil midir? Sonuçta arkadaşlarını kandırıp parasını çalan biri günün sonunda arkadaşlarına zarar vermiyor mu veya o evsiz çocuğa yeni bir mont alacak olan adam o çocuğa fayda sağlamıyor mu? Ayrıca doğaya bakacaksak da bir fayda zarar ve ahlak ilişkisi görürüz, mesela bir karınca yuvasına diğer karıncalar açken kendi karnını doyurup yemeğin yerini diğer karıncalara göstermezse yuvadan atılır ya da bir serçe başka bir serçenin kışlık stoğunu çalarsa diğer serçeler tarafından ölümüne kovalanır. İşte ahlakın temeli de budur bir kimsenin topluma faydalı mı yoksa zararlı mı olduğu. Burada uygulamamız gereken yaklaşım ise bize yapılmasından hoşnut olup olmayacağımızdır ve bu da demektir ki: Eğer emeğimizin çalınmasını istemiyorsak başka kimsenin emeğini çalmayacağımızı, eğer başkalarının üstümüzde otorite kurmasını istemiyorsak başkalarının üzerinde otorite kurmayacağımızı kabul ediyoruz.

​

Biliyorum biraz amatör bir yazıydı bunun için üzgünüm ancak bu reddite hazırladığım ilk yazı ve yapıcı eleştiriler yaparsanız bu beni cidden mutlu eder.